(79) 7. รูปธาตุยาอายตนกถา

[519] อตฺถิ สฬายตนิโก อตฺตภาโว รูปธาตุยาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ คนฺธายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนนฺติ? อามนฺตา ฯ อตฺถิ ตตฺถ รสายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

นตฺถิ ตตฺถ คนฺธายตนนฺติ? อามนฺตาฯ นตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นตฺถิ ตตฺถ รสายตนนฺติ? อามนฺตาฯ นตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นตฺถิ ตตฺถ โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? อามนฺตา ฯ นตฺถิ ตตฺถ กายายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[520] อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ, อตฺถิ รูปายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ, อตฺถิ คนฺธายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ, อตฺถิ รูปายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ, อตฺถิ รสายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ, อตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ โสตายตนํ, อตฺถิ สทฺทายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ, อตฺถิ ธมฺมายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ, อตฺถิ คนฺธายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ, อตฺถิ ธมฺมายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ, อตฺถิ รสายตนนฺติ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ, อตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ, นตฺถิ คนฺธายตนนฺติ? อามนฺตา ฯ อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ, นตฺถิ รูปายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ, นตฺถิ คนฺธายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ โสตายตนํ, นตฺถิ สทฺทายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ, นตฺถิ ธมฺมายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ, นตฺถิ รสายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ, นตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ, นตฺถิ รูปายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ, นตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? อามนฺตาฯ

อตฺถิ ตตฺถ โสตายตนํ, นตฺถิ สทฺทายตนํ …เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ, นตฺถิ ธมฺมายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[521] อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ อตฺถิ รูปายตนํ, เตน จกฺขุนา ตํ รูปํ ปสฺสตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ อตฺถิ คนฺธายตนํ, เตน ฆาเนน ตํ คนฺธํ ฆายตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ อตฺถิ รูปายตนํ, เตน จกฺขุนา ตํ รูปํ ปสฺสตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ อตฺถิ รสายตนํ, ตาย ชิวฺหาย ตํ รสํ สายติ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ อตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนํ, เตน กาเยน ตํ โผฏฺฐพฺพํ ผุสตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ตตฺถ โสตายตนํ อตฺถิ สทฺทายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ อตฺถิ ธมฺมายตนํ, เตน มเนน ตํ ธมฺมํ วิชานาตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ อตฺถิ คนฺธายตนํ, เตน ฆาเนน ตํ คนฺธํ ฆายตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ อตฺถิ ธมฺมายตนํ, เตน มเนน ตํ ธมฺมํ วิชานาตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ อตฺถิ รสายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ อตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนํ, เตน กาเยน ตํ โผฏฺฐพฺพํ ผุสตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ อตฺถิ คนฺธายตนํ, น จ เตน ฆาเนน ตํ คนฺธํ ฆายตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ จกฺขายตนํ อตฺถิ รูปายตนํ, น จ เตน จกฺขุนา ตํ รูปํ ปสฺสตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ อตฺถิ คนฺธายตนํ, น จ เตน ฆาเนน ตํ คนฺธํ ฆายตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ โสตายตนํ อตฺถิ สทฺทายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ อตฺถิ ธมฺมายตนํ, น จ เตน มเนน ตํ ธมฺมํ วิชานาตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ อตฺถิ รสายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ อตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนํ, น จ เตน กาเยน ตํ โผฏฺฐพฺพํ ผุสตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ โสตายตนํ อตฺถิ สทฺทายตนํ…เป.… อตฺถิ ตตฺถ มนายตนํ อตฺถิ ธมฺมายตนํ, น จ เตน มเนน ตํ ธมฺมํ วิชานาตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[522] อตฺถิ ตตฺถ ฆานายตนํ อตฺถิ คนฺธายตนํ, เตน ฆาเนน ตํ คนฺธํ ฆายตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ มูลคนฺโธ สารคนฺโธ ตจคนฺโธ ปตฺตคนฺโธ ปุปฺผคนฺโธ ผลคนฺโธ อามคนฺโธ วิสฺสคนฺโธ สุคนฺโธ ทุคฺคนฺโธติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ตตฺถ ชิวฺหายตนํ อตฺถิ รสายตนํ, ตาย ชิวฺหาย ตํ รสํ สายตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ มูลรโส ขนฺธรโส ตจรโส ปตฺตรโส ปุปฺผรโส ผลรโส อมฺพิลํ มธุรํ ติตฺตกํ กฏุกํ โลณิยํ ขาริยํ ลมฺพิลํ กสาโว สาทุ อสาทูติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ตตฺถ กายายตนํ อตฺถิ โผฏฺฐพฺพายตนํ, เตน กาเยน ตํ โผฏฺฐพฺพํ ผุสตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ กกฺขฬํ มุทุกํ สณฺหํ ผรุสํ สุขสมฺผสฺสํ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ครุกํ ลหุกนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[523] น วตฺตพฺพํ – ‘‘สฬายตนิโก อตฺตภาโว รูปธาตุยา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ ตตฺถ ฆานนิมิตฺตํ ชิวฺหานิมิตฺตํ กายนิมิตฺตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ ตตฺถ ฆานนิมิตฺตํ ชิวฺหานิมิตฺตํ กายนิมิตฺตํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สฬายตนิโก อตฺตภาโว รูปธาตุยา’’ติฯ

รูปธาตุยา อายตนกถา นิฏฺฐิตาฯ

8. อฏฺฐมวคฺโค

(80) 8. อรูเป รูปกถา

[524] อตฺถิ รูปํ อรูเปสูติ? อามนฺตาฯ รูปภโว รูปคติ รูปสตฺตาวาโส รูปสํสาโร รูปโยนิ รูปตฺตภาวปฏิลาโภติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ อรูปภโว อรูปคติ อรูปสตฺตาวาโส อรูปสํสาโร อรูปโยนิ อรูปตฺตภาวปฏิลาโภติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรูปภโว…เป.… อรูปตฺตภาวปฏิลาโภ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ รูปํ อรูเปสู’’ติฯ

อตฺถิ รูปํ อรูเปสูติ? อามนฺตาฯ